Od 1 stycznia 2015 roku do Kodeksu karnego skarbowego wprowadzono art. 80b, zgodnie z którym niezłożenie do urzędu skarbowego sprawozdania finansowego, opinii lub raportu biegłego będzie stanowiło wykroczenie skarbowe i będzie podlegało karze grzywny. Kara grzywny może wynieść od 175 złotych do nawet 35.000 złotych. W praktyce przy zwykłym mandacie karnym będzie to około kilkuset złotych. Wysokość kary zależy głównie od stanu majątkowego ukaranego. W przypadku spółek karze podlegają zazwyczaj członkowie zarządu, albo inne osoby odpowiedzialne w danym podmiocie za rozliczenia podatkowe i rachunkowe.
Obowiązek złożenia sprawozdania finansowego do urzędu skarbowego wynika wprost z ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, choć w praktyce podatnicy często zapominają o dopełnieniu tej formalności. do końca 2015 roku urzędy skarbowe nie dysponowały paragrafem, który umożliwiłby im skuteczne wyegzekwowanie od podatników przestrzegania obowiązku. Czasem wzywano podatników do złożenia sprawozdania w ramach czynności sprawdzających, wykorzystując przy tym art. 83 Kodeksu karnego skarbowego. Zgodnie z tym przepisem karze grzywny podlega ten kto utrudnia czynności sprawdzające, a w szczególności wbrew żądaniu nie okazuje księgi lub innego dokumentu – zatem nie dotyczy on bezpośrednio niezłożenia sprawozdania finansowego i jego stosowanie przez urzędy skarbowe w takiej sytuacji jest wątpliwe.
Nie należy przy tym mylić złożenia sprawozdania finansowego do urzędu skarbowego z obowiązkiem złożenia sprawozdania we właściwym rejestrze sądowym (KRS), który wynika z przepisów ustawy o rachunkowości. Zatem podatnicy muszą pamiętać, że sprawozdanie będą składać niezależnie zarówno do rejestru sądowego jak i do urzędu skarbowego.
Kto musi sporządzać sprawozdanie finansowe
Krąg podmiotów obowiązanych do sporządzenia sprawozdania finansowego określa Ustawa o rachunkowości. Zgodnie z ustawą do sporządzenia sprawozdania zobowiązane są między innymi spółki handlowe – zarówno osobowe (np. spółka jawna, spółka komandytowa, spółka partnerska) jak i kapitałowe (spółka z o.o. oraz spółka akcyjna, w tym również w organizacji), a także inne osoby prawne oraz spółki cywilne.
W przypadku osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, sprawozdanie finansowe sporządza się, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 1 200 000 euro.
Termin na złożenie sprawozdania do urzędu skarbowego
Termin złożenia dokumentów do urzędu będzie różny w zależności od rodzaju podmiotu i od przyjętego roku obrotowego.
W ustawie o PIT art. 45 ust. 5 mówi, iż podatnicy prowadzący księgi rachunkowe obowiązani do sporządzenia sprawozdania finansowego przekazują do właściwego urzędu skarbowego sprawozdanie finansowe w terminie złożenia zeznania – zatem do 30 kwietnia każdego roku. Przy czym sprawozdanie nie musi być składane wraz z zeznaniem, jeżeli podatnik postanowił złożyć zeznanie wcześniej.
Wątpliwe jest jednak, czy sprawozdanie finansowe powinni przekazywać do urzędu również wspólnicy spółek osobowych (np. spółki jawnej, spółki komandytowej, spółki partnerskiej). Biorąc pod uwagę dosłowną treść przepisu – nie. Zgodnie z ustawą o rachunkowości to spółka a nie wspólnik jest zobowiązana do sporządzenia sprawozdania finansowego. Natomiast ustawa o PIT mówi o „podatniku obowiązanym do sporządzenia sprawozdania” – w przypadku spółki osobowej (z wyjątkiem spółek komandytowo-akcyjnych) podatnikiem jest zaś wspólnik a nie sama spółka.
Z kolei zgodnie z art. 27 ust. 2 ustawy o CIT podatnicy obowiązani do sporządzenia sprawozdania finansowego przekazują do urzędu skarbowego sprawozdanie wraz z opinią i raportem podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych, w terminie 10 dni od daty zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego, a spółki – także odpis uchwały zgromadzenia zatwierdzającej sprawozdanie finansowe. Obowiązek złożenia opinii i raportu nie dotyczy podatników, których sprawozdania finansowe, na podstawie odrębnych przepisów, są zwolnione z obowiązku badania.
Zgodnie z ogólną zasadą wynikającą z Ustawy o rachunkowości roczne sprawozdanie finansowe podlega zatwierdzeniu przez organ zatwierdzający, nie później niż 6 miesięcy od dnia na który zostało sporządzone.
Jeśli chodzi o spółki kapitałowe (spółka z o.o. oraz spółka akcyjna) to zatwierdzenie sprawozdania finansowego następuje w ciągu 6 miesięcy od zakończenia roku obrotowego w formie uchwały zwyczajnego zgromadzenia wspólników (w spółce akcyjnej zwyczajnego walnego zgromadzenia) – zasady te wynikają z przepisów Kodeksu spółek handlowych.
Przykładowo w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, której rokiem obrotowym jest rok kalendarzowy, sprawozdanie finansowe powinno być zatwierdzone przez zwyczajne zgromadzenie wspólników najpóźniej do 30 czerwca. Następnie w ciągu 10 dni powinno być złożone (wraz z odpisem uchwały zgromadzenia zatwierdzającej sprawozdanie finansowe) do urzędu skarbowego.
Ponadto podmioty podlegające obowiązkowo badaniom sprawozdania finansowego składają wraz ze sprawozdaniem finansowym opinię i raport biegłego. Jeżeli dany podmiot bada swoje sprawozdanie finansowe dobrowolnie, nie musi dołączać do sprawozdania finansowego składanego do urzędu skarbowego opinii i raportu.